معاونت امور بازسازی و مسکن روستایی
سانحه خیزی ایران
مقدمه:
براساس گزارش سال 2000 برنامه عمران ملل متحد UNDP، ایران یكی از سانحه‌خیزترین كشورهای جهان محسوب می‌شود مانند سیل، طوفان، رانش زمین و از همه مهمتر زلزله، هر ساله بسیاری از سكونت گاهای ایران را به ویژه در مناطق روستایی تهدید می‌كند.
آسیب‌پذیری ایران در برابر زلزله
از نظر زلزله‌خیزی تقریباً در مقاطع 5 تا 7 سال یك بار شاهد وقوع زلزله با بزرگی 6 تا 7 درجه در مقیاس ریشتر و گاهی بیشتر هستیم براساس مطالعات زمین‌شناختی حدود 97 درصد از شهرها و روستاهای كشور ما در معرض خطرات ناشی از وقوع زلزله می‌باشد.
بنابراین بنیاد مسكن برای مقابله با تهدید سوانح طبیعی عملیات پیشگیری پیش از وقوع سانحه را با اجرای طرح ویژه بهسازی و نوسازی سكونتگاههای آسیب‌پذیر روستایی و همچنین بازسازی مناطق سانحه‌دیده پس از وقوع سانحه را در دستور كار خود قرار داده است.
طرح ویژه بهسازی مسكن روستایی
مقدمه:
طرح بهسازی مسكن روستایی از سال 1374 توسط بنیاد مسكن انقلاب اسلامی، با هدف بهبود كیفیت مسكن و بافت روستایی و ارتقاء سطح ایمنی، بهداشتی، رفاه و آسایش مسكن روستایی آغاز گردید. این مهم توأم با ارایه تسهیلات و زیرساخت‌ها، قابلیت آن را می‌یافت كه به ایجاد حس تعلق به مكان، حفظ تراكم جمعیت خانوار، بهبود سیمای بصری و چشم انداز روستا، مقاوم سازی مسكن و در نتیجه بهسازی زندگی روستایی بینجامد، هر چند با فراز و نشیب‌ها و مشكلات فراوان اداری و اجرایی روبرو بود. لیكن به منظور تسریع در روند اجرای بهسازی مسكن روستایی و نیل به اهداف این طرح، و با عنایت به كسب تجارب ارزنده و شناسایی نقاط ضعف و كمبود سال‌های گذشته، طرح ویژه بهسازی مسكن روستایی در سال 1384 در هیأت محترم دولت مطرح شده و به تصویب رسید.
براساس این طرح نسبت به مقاوم سازی واحدهای مسكونی كم دوام و بی دوام در روستاهای كل كشور اقدام و سالانه 200 هزار واحد مسكونی روستایی ساخته می‌شود و در طی دو برنامه پنج ساله دولت تعداد دو میلیون واحد مسكونی روستایی مقاوم سازی خواهد شد.
منشور اهداف طرح ویژه بهسازی مسكن روستایی
ماده 1: احداث مسكن مقاوم و بادوام روستایی
ماده 2: تلاش در حفظ هویت معماری بومی‌مسكن روستایی
ماده 3: تأمین جنبه زیباشناسانه سیمای روستا
ماده 4: تأمین مسكن متناسب با نیاز روستایی
ماده 5: احداث مسكن سبز روستایی
ماده 6: تغییر فضای روستایی از محیطی غیربهداشتی، آسیب پذیر و رو به زوال به فضای سرزنده، شاداب و جاذب و زیبا به لحاظ جلوگیری از مهاجرت
ماده 7: تطبیق كالبد مسكن روستایی با زندگی امروزی (احداث مسكن روستایی مطابق زندگی امروزی)
ماده 8: گذر از نگرش (تأمین سرپناه برای روستایی) به (تأمین مسكن برای روستایی)
ماده 9: ارتقاء توسعه سكونتگاههای روستایی و تلاش در نزدیكی سطح بهره مندی از رفاهیات شهرها و روستاها
ماده 10: تلاش در بهینه سازی مصرف انرژی در مسكن روستایی
ماده 11: افزایش قابلیت و سرعت اجرای طرح‌های كالبدی و عمرانی روستاها
ماده 12: تأمین بهداشت محیط روستایی با تولید مسكن روستایی بهداشتی (ارتقاء سطح بهداشت در سكونتگاههای روستایی)
ماده 13: تلاش در به حداقل رساندن آثار مخرب تقلید كوركورانه از ظواهر شهری نامناسب در تولید مسكن روستایی
ماده 14: ایجاد تحرك در چرخه تولید مسكن روستایی
ماده 15: ترویج الگوهای منتخب و برجسته معماری روستایی به لحاظ فرم و جنبه‌های زیباشناختی سیمای روستا
ماده 16:ترویج فرهنگ بیمه و ایجاد زمینه‌های لازم جهت تحت پوشش قرار دادن واحدهای احداثی مسكن روستایی
طرح نظام فنی روستایی
با توجه به لزوم ساخت واحدهای مسكونی مقاوم و امن در مقابل خطرات حوادث طبیعی ضرورت تشكیل یك نظام كنترلی در ساخت و سازهای روستایی برای دستیابی به مسكن روستایی مقاوم و نیز اهمیت مسكن روستایی در رشد و توسعه پایدار كشور، موضوع ساخت و ساز اصولی با نظارت مناسب نباید نادیده گرفته شود.
طرح نظام فنی روستایی تشكیلاتی است كه برای دستیابی به این امر مهم شكل گرفته و از سال 1382 در تمامی‌استان‌های كشور راه اندازی و كلیه نقاط روستایی را تحت پوشش قرار داده است.
اهداف طرح نظام فنی روستایی
ترویج اصول فنی ساختمان سازی و رشد آگاهی عمومی
هدایت بافت فیزیكی روستاها و بهسازی محیط زیست و سكونتگاههای روستایی براساس طرح‌های هادی روستایی
بالا بردن كیفیت ساخت و سازهای روستایی
استفاده صحیح از مصالح مقاوم و استاندارد
شناسایی، بكارگیری و ساماندهی نیروهای انسانی بومی‌مستعد در فن ساختمان سازی روستایی
بالا بردن سطح دانش فنی و اجرایی ناظرین با آموزش علمی‌و عملی مستمر آنان
بازسازی مناطق آسیب‌دیده از سوانح طبیعی
بنیاد مسكن به منظور احیاء و توسعه مناطق آسیب‌دیده از سوانح طبیعی با بهره جویی از توانایی‌های ملی و منطقه ای در یك برنامه فشرده اقدام به بازسازی واحدهای مسكونی آسیب‌دیده می‌نماید.
موضوع :
- معاونت امور بازسازی و مسکن روستایی